Wyobraź sobie tę sytuację: Jesteś na randce, wszystko idzie dobrze. Nagle Twój partner mówi coś, co Cię zdenerwowało. Zamiast powiedzieć, że Cię to rozzłościło, milczysz i udajesz, że nic się nie stało. Później wybuchasz złością, a Twój partner jest zaskoczony i ranny Twoją reakcją. Brzmi znajomo, prawda?

Wiele z nas ma problem z wyrażaniem swoich potrzeb i emocji w sposób, który nie rani drugiej osoby. Często boimy się konfrontacji, więc udajemy, że wszystko jest w porządku, aż w końcu nie wytrzymujemy i wybuchamy. Albo z drugiej strony, próbujemy bronić swojego stanowiska tak agresywnie, że ranimy uczucia naszego rozmówcy. Gdzie jest więc ta cienka linia między byciem asertywnym a agresywnym?

Czym jest asertywność?

Asertywność to umiejętność wyrażania własnych myśli, uczuć i potrzeb w sposób, który szanuje prawa i granice drugiej osoby. To nie to samo, co bycie agresywnym czy bezczelnym. Asertywna osoba wie, czego chce, ale jednocześnie respektuje potrzeby innych.

Kluczem do bycia asertywnym jest dobre poznanie i zaakceptowanie samego siebie. Gdy masz wysoką samoocenę i wiesz, co jest dla Ciebie ważne, łatwiej jest Ci bronić swojego stanowiska, nie raniąc przy tym innych. Jak to zrobić w praktyce?

Jak wyrażać swoje potrzeby bez ranienia innych?

1. Bądź uważny na swoje emocje: Zanim zaczniesz mówić, zatrzymaj się na chwilę i zastanów się, co dokładnie czujesz. Czy jesteś zdenerwowany? Smutny? Rozczarowany? Nazwanie emocji pomoże Ci później je właściwie wyrazić.

2. Używaj “ja” komunikatów: Zamiast mówić “Ty zawsze to robisz”, powiedz “Czuję się urażony, gdy…”. Dzięki temu nie oskarżasz drugiej osoby, a koncentrujesz się na swoich odczuciach.

3. Bądź konkretny: Zamiast mówić ogólnikami, skoncentruj się na konkretnym zachowaniu lub sytuacji, która Cię zdenerwowała. Na przykład: “Kiedy wczoraj przerwałeś mi w trakcie rozmowy, poczułem, że moje zdanie nie jest dla Ciebie ważne” zamiast “Ciągle mi przerywasz i mnie ignorujesz”.

4. Używaj “chcę” zamiast “powinienem”: Zamiast mówić “Powinniśmy spędzić więcej czasu razem”, powiedz “Chciałbym, abyśmy spędzali więcej czasu razem”. To subttelna, ale ważna różnica – pierwsze stwierdzenie brzmi jak rozkaz, drugie jak prośba.

5. Bądź otwarty na kompromis: Asertywność nie oznacza, że zawsze musisz dostać to, czego chcesz. Bądź otwarty na rozwiązania, w których obie strony coś zyskują. Na przykład: “Wiem, że wolisz wyjechać na weekend z przyjaciółmi. Może moglibyśmy ustalić, że co drugi weekend będziemy wyjeżdżać osobno, a resztę spędzimy razem?”

6. Unikaj agresywnego tonu i mowy ciała: Nawet jeśli Twoje słowa są asertywne, sposób, w jaki je wypowiadasz, może brzmieć agresywnie. Mów spokojnym tonem, utrzymuj kontakt wzrokowy i zachowuj otwartą postawę ciała.

7. Bądź gotowy na słuchanie: Asertywność to nie tylko mówienie o swoich potrzebach, ale także uważne słuchanie drugiej osoby. Pokaż, że jesteś otwarty na jej perspektywę i gotowy na kompromis.

Przykłady asertywnej komunikacji

Oto kilka przykładów, jak można asertywnie wyrażać swoje potrzeby:

• “Czuję się niekomfortowo, gdy podnosisz na mnie głos. Proszę, porozmawiajmy o tym spokojnie.”
• “Wiem, że chciałbyś, abym poszedł z Tobą na imprezę, ale naprawdę potrzebuję tego wieczoru dla siebie. Może moglibyśmy zrobić coś razem w weekend?”
• “Kocham, gdy spędzamy razem czas, ale potrzebuję też trochę prywatności. Może moglibyśmy ustalić, że dwa razy w tygodniu będziemy mieć osobny czas?”

Korzyści z bycia asertywnym

Bycie asertywnym niesie ze sobą wiele korzyści:

• Zwiększa poczucie własnej wartości i pewność siebie
• Pomaga w budowaniu zdrowych, równorzędnych relacji
• Zmniejsza poziom stresu i frustracji
• Pozwala na skuteczniejsze rozwiązywanie konfliktów
• Zwiększa szanse na osiąganie Twoich celów

Pamiętaj jednak, że asertywność to umiejętność, której trzeba się nauczyć. Nie zawsze przychodzi ona nam łatwo, zwłaszcza jeśli mamy tendencję do bycia zbyt uległymi lub agresywnymi. Ale warto nad tym pracować – Twoje relacje i Twoje samopoczucie na tym zyskają.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat asertywności i rozwijania tej umiejętności, zajrzyj na stronę Harmonia dla Zdrowia. Znajdziesz tam wiele ciekawych artykułów i porad, które pomogą Ci w drodze do bycia bardziej asertywnym.